توسط : دلایلی که می‌تواند باعث سقوط قیمت استیبل کوین ها شود : با گسترش بازار ارزهای دیجیتال، شاهد ظهور انواع مختلفی از کوین‌ها و توکن‌ها هستیم. استیبل کوین‌ها یکی از برجسته‌ترین این دسته‌ها هستند. این ارزها با هدف حفظ قیمتی ثابت و معادل یک دارایی مشخص، مانند دلار یا طلا، طراحی شده‌اند. استیبل کوین‌ها از روش‌های گوناگونی بهره می‌برند تا قیمت خود را در سطوح معین نگه دارند و بدین ترتیب اعتماد کاربران را جلب کنند. ظهور این ارزها در دنیای کریپتو به عنوان تحولی مهم قلمداد میشود؛ زیرا در بازاری که نوسانات آن چشمگیر است، وجود ارزهای پایدار و قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاران و کاربران اهمیت بالایی دارد. با این حال، در سال‌های اخیر، اخبار نگران‌کننده‌ای در مورد افت قیمت برخی از این استیبل کوین‌ها به زیر ارزش تعیین‌شده‌شان منتشر شده است. به عنوان مثال، در مواقعی که یک استیبل کوین باید قیمتی برابر با یک دلار داشته باشد، گاهی اوقات در حفظ این قیمت ناکام می‌ماند و به زیر آن سقوط می‌کند. چنین وضعیتی می‌تواند باعث ایجاد بی‌اعتمادی در میان کاربران شود و نگرانی‌های جدی را به وجود آورد. این بی‌اعتمادی به تدریج می‌تواند بر ارزش بازار استیبل کوین‌ها تاثیر منفی بگذارد و آینده آنها را به خطر اندازد.
استیبل کوین (STABLECOIN) چیست؟
استیبل کوین یکی از انواع ارزهای دیجیتال است که قیمت آن به یک دارایی مرجع، مانند ارز فیات، کالایی خاص و یا حتی به سایر ارزهای دیجیتال متصل شده است. در این تعریف، مفهوم «اتصال» (The Peg) اهمیت زیادی دارد؛ چراکه یک استیبل کوین باید همیشه به قیمت دارایی مرجع متصل بماند. ازاین‌طریق، اتصال به یک دارایی کم‌نوسان، برای کاربران و سرمایه‌گذاران فواید بسیار زیادی دارد و سرمایه‌ی آنها را از نوسانات بی‌شمار بازار کریپتو در امان نگه می‌دارد برخلاف ارزهای دیجیتال بانکی (CBDC) که نسخه‌های دیجیتالی ارزهای فیات هستند، استیبل کوین‌ها به دولت‌ها وابسته نیستند و توسط نهادهای خصوصی اداره می‌شوند. حذف واسطه‌ها باعث افزایش کارایی استیبل کوین‌ها در پرداخت‌های برون‌مرزی شده و می‌تواند هزینه‌های نقل‌و‌انتقال‌های بین‌المللی را کاهش داده و این فرایند را تسهیل کند. برای مثال، تتر (Tether) با نماد اختصاری USDT سرشناس‌ترین استیبل کوین دنیا است که قیمتی برابر با 1 دلار آمریکا دارد و شما، به‌جای استفاده از روش‌های دشوار خرید و انتقال دلار، می‌توانید با استفاده از تتر، ارزش دلار را انتقال دهید. از طرفی، استیبل کوین‌ها دارای انواع مختلفی از پشتوانه هستند. برای مثال، تتر با ارزهای فیات ذخیره‌شده در خزانه‌ی این شرکت پشتیبانی میشود. همچنین، استیبل کوین‌های دیگری هم هستند که از الگوریتم‌های کامپیوتری برای حفظ ارزش خود استفاده می‌کنند، به این ارزهای دیجیتال، استیبل کوین‌های الگوریتمی یا بدون پشتوانه گفته میشود.
چرا استیبل کوین‌ها پایدار نیستند؟
«همان‌طور که در بخش قبل، ناپایداری استیبل کوین‌ها را از دو منظر نوسانات کوتاه‌مدت و عدم اتصال دائمی بررسی کردیم، در این بخش نیز باید به عوامل این اتفاقات به‌صورت جداگانه بپردازیم. ازاین‌طریق، شما با نحوه عملکرد این ارزهای دیجیتال و خطرات احتمالی پیرامون آنها بیشتر آشنا می‌شوید.»
عوامل انحراف موقت استیبل کوین‌ها
انحراف (Depeg) از ارزش ثابت، یکی از مهم‌ترین خطرات بازار استیبل کوین‌ها است. انحراف بالاتر یا پایین‌تر از قیمت دارایی مرجع، می‌تواند ضررهایی را به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران وارد کند. بااین‌حال، همه‌ی استیبل کوین‌ها به یک میزان مستعد انحراف نیستند؛ چراکه هرکدام دارای پشتوانه و سازوکار متفاوتی هستند. برخی از عوامل اصلی انحراف قیمت استیبل کوین‌ها عبارت‌اند از:
نوسانات بازار: این نوسانات می‌توانند فشار نزولی بر قیمت استیبل کوین وارد کنند. همچنین، می‌توانند ارزش بازار را بالا برده و تقاضا برای استیبل کوین را افزایش دهند. این مسئله می‌تواند باعث انحراف قیمت روبه‌بالا شود.
فشار نقدینگی: احساسات کاربران کریپتو و فروش‌های ناگهانی می‌توانند باعث تغییر میزان تقاضا برای استیبل کوین شده و قیمت آن را از سطح مورد نظر دور کنند.
کاهش ارزش ذخایر: گفتیم که برخی از استیبل کوین‌ها با پشتوانه‌ای از دارایی‌های دیگر عرضه می‌شوند. کاهش ارزش ذخایر پشتوانه یک استیبل کوین، ارزش وثیقه را کاهش داده و در نتیجه، استیبل کوین از قیمت تعیین‌شده فاصله می‌گیرد. البته در صورت مشاهده‌ی اختلاف ارزش فاحش بین ذخایر و دارایی مد نظر، ممکن است که قوانین نظارتی وارد عمل شوند و استیبل کوین به‌طور کلی سقوط کند.
مدیریت نادرست وثیقه:درصورتی‌که شرکت ارائه‌دهنده‌ی استیبل کوین نتواند وثیقه‌ی این ارز را به‌درستی مدیریت کند، احتمال انحراف قیمت زیاد است.
تغییر ناگهانی در تقاضا: اگر میزان تقاضا برای یک استیبل کوین به‌صورت ناگهانی زیاد یا کم شود، ممکن است که این ارز دیجیتال از قیمت تعیین‌شده فاصله بگیرد.
ازدحام شبکه: گاهی ازدحام شبکه‌ای که استیبل کوین بر روی آن صادر شده، باعث تأخیر در پردازش تراکنش‌ها میشود. این مسئله می‌تواند روی قیمت استیبل کوین تأثیر بگذارد و در آن، انحراف ایجاد کند.
عدم اعتماد: بدبینی کاربران نسبت به یک استیبل کوین، می‌تواند میزان تقاضا و نقدینگی را تغییر داده و باعث انحراف شود.
عوامل انحراف دائمی استیبل کوین ها
عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند باعث سقوط قیمت استیبل کوین ها شوند. برخی از این عوامل عبارت‌اند از:
نقص فنی: ایرادات فنی، مانند اتفاقی که برای TerraUSD در مه 2022 رخ داد، می‌توانند منجر به دی‌پگ دائمی شوند و استیبل کوین را به‌طور کامل از بین ببرند.
هک شدن: در صورت حمله‌ی هکرها به شبکه‌های صادرکننده‌ی استیبل کوین، امکان سقوط قیمت استیبل کوین ها وجود دارد. همچنین، ممکن است که هکرها مقادیر زیادی از دارایی صادرکننده را به سرقت ببرند، که این اتفاق هم به‌طور غیرمستقیم روی ارزش استیبل کوین تأثیر منفی می‌گذارد.
اقدامات نظارتی: ممکن است که قوانین نظارتی مالی کشورها محدودیت‌هایی را برای یک استیبل کوین در نظر بگیرند و این مسئله باعث ورشکستگی آن شود. همچنین، گاهی این نهادهای نظارتی مطلع می‌شوند که شرکت صادرکننده استیبل کوین دارای پشتوانه قدرتمندی نیست و وثیقه کافی ارائه نکرده است. این مسئله نیز می‌تواند باعث انحراف دائمی قیمت استیبل کوین شود.
سقوط قیمت استیبل کوین ها: فروپاشی UST و تأثیرات آن
فروپاشی ترا یو‌اس‌دی (Terra USD) در مه ۲۰۲۲ یکی از مهم‌ترین رویدادها در دنیای ارزهای دیجیتال بود. UST، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین استیبل کوین‌ها، به سرعت ارزش خود را از دست داد و به نزدیک صفر رسید. این استیبل کوین الگوریتمی تلاش می‌کرد ثبات قیمت خود را از طریق تعادل بین دو توکن، UST و لونا (LUNA)، حفظ کند. در شرایطی که قیمت UST از یک دلار فراتر می‌رفت، کاربران تشویق می‌شدند تا توکن‌های لونا را بسوزانند تا UST بیشتری تولید کنند، اما ساختار این سیستم دارای نقاط ضعف جدی بود. بسیاری از توکن‌های لونا در دست تیم توسعه‌دهنده و نهنگ‌های بزرگ بود که خطر دستکاری بازار را افزایش می‌داد. همچنین، عدم محدودیت در سوزاندن لونا برای تولید UST می‌توانست در صورت فشار فروش شدید، تعادل سیستم را به هم بزند. در اوایل مه ۲۰۲۲، با فروش عمده UST توسط یک نهنگ، قیمت این استیبل کوین به شدت سقوط کرد. این اتفاق موجب هراس کاربران و فروش گسترده UST شد و در نتیجه، قیمت لونا نیز به شدت کاهش یافت. ظرف چند روز، UST به زیر ۱۰ سنت رسید و ارزش بازار لونا به شکل چشمگیری کاهش یافت. این فروپاشی فقط یک شکست ساده نبود؛ بلکه اعتماد عمومی به استیبل کوین‌ها را به خطر انداخت و نشان داد که ارزهای به ظاهر باثبات نیز می‌توانند به سرعت ارزش خود را از دست بدهند. پس از این حادثه، سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری به این بازار نگاه کردند و سایر استیبل کوین‌ها نیز تحت تاثیر قرار گرفتند. این بحران، ضعف‌های ذاتی استیبل کوین‌های الگوریتمی را نمایان کرد. بر خلاف استیبل کوین‌های با پشتوانه واقعی، این ارزها تنها بر اساس کدها و انگیزه‌های اقتصادی طراحی شده‌اند و فاقد وثیقه‌ای معتبر هستند. این ویژگی آنها را در برابر نوسانات و بحران‌ها آسیب‌پذیر می‌کند و در صورت از دست رفتن اعتماد عمومی، می‌توانند به سرعت فرو بپاشند.
مشکلات ذاتی استیبل کوین‌های الگوریتمی
یکی از اصلی‌ترین مشکلات استیبل کوین‌های الگوریتمی، وابستگی شدیدشان به اعتماد بازار است. برای حفظ ثبات قیمت، باید همواره تقاضا برای استیبل کوین و توکن مکمل آن وجود داشته باشد. اگر به هر دلیلی اعتماد سرمایه‌گذاران نسبت‌به پایداری سیستم سلب شود، با خروج گسترده سرمایه، کل مکانیزم فرو می‌پاشد. در واقع، این استیبل کوین‌ها برای حفظ موجودیت خود نیازمند جذب مداوم سرمایه‌های جدید هستند و در غیر این صورت با سقوط مواجه خواهند شد. از سوی دیگر، استیبل کوین‌های الگوریتمی در برابر حملات خرابکارانه بسیار آسیب‌پذیرند. فعالان بازار که سرمایه کافی در اختیار دارند، می‌توانند با ایجاد نوسانات ساختگی در عرضه و تقاضا، مکانیزم تثبیت قیمت را مختل کنند. این دقیقا همان اتفاقی بود که برای ترا یو‌اس‌دی و چندین استیبل کوین الگوریتمی دیگر رخ داد. حمله سفته‌بازانه با فروش گسترده استیبل کوین، به ازدست‌رفتن ثبات قیمت و متعاقبا خروج هراسان سرمایه‌ها از کل اکوسیستم منجر شد. در کنار ترا یو‌اس‌دی، نمونه‌های دیگری از استیبل کوین‌های الگوریتمی نیز با مشکلات مشابهی مواجه شده‌اند. به‌عنوان مثال، استیبل کوین بیسیس کش (Basis Cash) که در سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد، با وجود جذب سرمایه‌های کلان در ابتدای کار، نتوانست ثبات قیمت را حفظ کند و در نهایت با شکست مواجه شد. استیبل کوین امتی ست دالر (Empty Set Dollar) نیز در سال ۲۰۲۱، پس از سقوط ۹۹ درصدی قیمت، با شکست روبه‌رو شد. این شکست‌های پیاپی، تا حدی اعتبار کلی استیبل کوین‌های الگوریتمی را زیر سؤال برده است. بسیاری از فعالان و تحلیلگران بازار رمزارزها بر این باورند که سازوکار صرفاً الگوریتمی، بدون وجود وثیقه و پشتوانه‌های معتبر، برای حفظ ثبات یک استیبل کوین کافی نیست. در نبود یک دارایی پایدار به‌عنوان تضمین ارزش، این رمزارزها بیش از آنکه واقعا باثبات باشند، شباهت‌هایی با یک طرح پانزی پیچیده دارند. نکته قابل تأمل دیگر آن است که حتی اگر یک استیبل کوین الگوریتمی موفق شود با جذب سرمایه‌های هنگفت، ثبات قیمت خود را حفظ کند، باز هم همواره این احتمال وجود دارد که با خروج ناگهانی این سرمایه‌ها، کل سیستم سقوط کند. در واقع، استیبل کوین‌های الگوریتمی به‌جای آنکه ذاتا باثبات باشند، صرفا با استقراض ثبات موقتی، آن هم از جیب سرمایه‌گذاران، وانمود به باثبات بودن می‌کنند. خلاصه اینکه استیبل کوین‌های الگوریتمی به‌دلیل ماهیت ساختاری خود، در معرض آسیب‌پذیری‌های جدی قرار دارند. این رمزارزها فاقد وثیقه و پشتوانه‌های واقعی هستند و ثبات آنها صرفا به اعتماد سرمایه‌گذاران و اتفاق نیفتادن حملات سفته‌بازانه وابسته است. شکست‌های مکرر پروژه‌هایی چون ترا یو‌اس‌دی این واقعیت را نشان می‌دهد که صرف وجود یک مکانیزم الگوریتمی، برای تضمین ثبات بلندمدت یک استیبل کوین کافی نیست و این رمزارزها همچنان در معرض نوسانات شدید و فروپاشی ناگهانی قرار دارند.
